Phương án xử lý nước thải sản xuất tối ưu nhất Chi tiết

Nước thải công nghiệp xả ra từ các nhà máy sản xuất công nghiệp nặng là một trong những nguồn xả thải gây ảnh hưởng nhiều nhất cho môi trường và sức khỏe con người.

Mục lục

Nước thải công nghiệp là gì?

Là loại nước thải bị sinh ra sau quá trình sản xuất công nghiệp nặng như sản xuất gang thép, sản xuất đồ điện tử, … nước thải được hình thành sau các quá trình chùi rửa máy móc, hóa chất sinh ra trong quá trình sản xuất cũng như hoạt động sinh hoạt của nhân công trong nhà máy.

Nước thải công nghiệp có thành phần hóa chất không cố định nó tùy thuộc vào từng loại hình sản xuất công nghiệp khác nhau của các doanh nghiệp, tuy nhiên phần lớn nước thải công nghiệp sẽ có các ion kim loại nặng như Fe₃, Pb₂, Hg₂, … và các loại chất rắn (hữu cơ, vô cơ, hòa tan hay không hòa tan), photpho, nito, axit béo, clo, dầu mỡ, …

Nước thải công nghiệp được chia thành hai nhóm chính bao gồm:

Nước thải công nghiệp bẩn: là nước thải sinh ra từ hoạt động sản xuất sản phẩm như vệ sinh máy móc, trang thiết bị, hoặc quá trình sinh hoạt của công nhân trong nhà máy.
Nước thải công nghiệp không bẩn là nước thải được sinh ra trong quá trình làm nguội máy móc, làm giải nghiệt trong các trạm làm lạnh, ngưng tụ hơi nước.

Nguồn gốc của nước thải công nghiệp

Tùy theo từng quy định riêng của từng quốc gia hay địa phương, cụ thể ở nước ta thì theo khoản 2 điều 2 Nghị định 154/2016/NĐ-CP, nước thải công nghiệp là nước thải được sinh ra từ các hoạt động sản xuất như sau:

Hoạt động sản xuất của nhà máy sản xuất bia, sản xuất nước giải khát.
Hoạt động của nhà máy sản xuất mực in, các cơ sở dệt nhuộm và may mặc : đây là loại nước thải rất khó giải quyết triệt để.
Nước thải sinh ra từ các hoạt động của trạm trộn bê tông.
Trong các nhà máy chế biến cafe
Cơ sở sản xuất sơn, phun sơn.
Các ngành dịch vụ lò hơi
Các cơ sở xi mạ kẽm, xi mạ crom
Các cửa hàng, tiện ích, dịch vụ giặt ủi
Các nhà máy sản xuất mì ăn liền
Nước thải từ các nhà máy sản xuất sữa
Các nhà máy sản xuất giấy
Các cơ sở sản xuất và chế biến sản phẩm nông, lâm, thủy hải sản
Nước xả thải từ các cơ sở chăn nuôi hoặc giết mổ gia súc
Các nhà máy sản xuất linh phụ kiện điện tử
Các nhà máy gia công kim loại, cơ khí, luyện kim
Các nhà máy sản xuất hóa chất, dược phẩm, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, văn phòng phẩm, đồ gia dụng, vật liệu xây dựng,…

Nước thải công nghiệp được sinh ra từ các hoạt động sinh hoạt, tắm giặt, vệ sinh hàng ngày của công nhân viên, người lao động làm việc trong các nhà máy công nghiệp, khu công nghiệp được thu gôm từ nhà tắm, nhà vệ sinh được đưa vào nguồn vào của hệ thống xử lý nước thải.

Quy chuẩn về nước thải công nghiệp

Bộ tài nguyên và môi trường sẽ đặt ra các quy chuẩn về nước thải công nghiệp và các doanh nghiệp hoạt động trong các ngành nghề có liên quan buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn, quy chuẩn quan trọng này.

Hiện tại Bộ Tài Nguyên và Môi Trường mới vừa công bố QCVN 40 là quy định về nước xả thải công nghiệp, ngoài ra quy định về nước thải công nghiệp 2015 (QCVN 14-MT:2015/BTNMT) cũng được áp dụng đối với nước thải sinh hoạt từ các cơ sở sản xuất kinh doanh trong các ngành nghề liên quan đến hoạt động công nghiệp.

Phân loại tiêu chuẩn nước thải công nghiệp

Loại A: là các chỉ số của các chất gây ô nhiễm tối đa có thể cho phép xả vào những nguồn nước được dùng cho mục đích cung cấp nước sinh hoạt
Loại B: là các chỉ số của các chất gây ô nhiễm tối đa có thể cho phép xả vào những nguồn nước không được dùng cho mục đích cung cấp nước sinh hoạt.

Các giải pháp xử lý nước thải công nghiệp phổ biến hiện nay

Mỗi một loại nước thải khác nhau phải có phương pháp xử lý nước thải khác nhau tùy theo nồng độ, tỉ lệ, tính chất của các hóa chất ô nhiễm có trong nước thải.

Phương pháp hóa học:

Giải pháp hóa học được sử dụng nhiều trong quá trình cần loại bỏ các tạp chất và hóa chất độc hại tồn tại trong phần lớn các loại nước thải công nghiệp vì nó có ưu điểm là có hiệu quả nhanh chóng, dể dàng sử dụng, dể vận hành, dể quản lý nhưng có nhược đểm rất rõ ràng là giá thành cao và có thể sinh ra chất gây ô nhiễm thứ cấp trong quá trình xử lý.

Giải pháp này thường được dùng để xử lý nước thải trong các nhà máy xi mạ kẽm, mạ crom (kim loại nặng), nhà máy dệt nhuộm, nhà máy sản xuất mực in và đặc biệt xử lý amoni trong nước thải công nghiệp, ngoài ra những loại nước thải có chứa nhiều tạp chất, nồng độ axit cao, chất bẩn cũng dùng phương pháp hóa học để xử lý.

Có 2 phương án xử lý :

Ôxi hóa khử: Những hóa chất độc hại có trong nước xả thải như Clo, Clorat canxi, bicromat Kali, oxy không khí, ozon, hypoclorit canxi, … sẽ có phản ứng ôxi hóa khử sau đó sẽ được chuyển hóa thành các hóa chất khác ít độc hại hơn rồi được tách ra khỏi nước thải.
Trung hòa: Sử dụng các tác nhân trung hòa như kiềm, axit hoặc các vật liệu lọc axit để trung hòa và giảm mức độ ảnh hưởng đền môi trường xung quanh trước khi xả nước thải ra môi trường xung quanh.

Phương pháp sinh học (vi sinh xử lý nước thải công nghiệp)

Phương pháp này thích hợp dùng để xử lý chất amoni có trong nước thải công nghiệp, được dùng để xử lý nước thải công nghiệp cho các nhà mày chế biến café, sản xuất mì ăn liền, sản xuất sửa, bia. Nói tóm lại nước thải được sinh ra từ các nhà máy sản xuất công nghiệp có chứa thành phần chất hữu cơ thường sẽ sử dụng phương pháp xử lý nước thải dạng này.

Phương pháp sinh học sử dụng các loại vi sinh vật để khử các hợp chất hữu cơ độc hại có trong nước xả thải, các vi sinh vật (hiếu khí, kỵ khí) đó có sẳn trong nước xả hoặc được bỏ thêm vào trong quá trình xử lý.

Những hóa chất hữu cơ độc hại có trong nước xả thải có dạng keo, dạng dung dịch, huyền phù là nguồn thức ăn cho các loại vi sinh vật do vậy phương pháp này đặc biệt có hiệu quả tốt đối với các nguồn nước thải này.

Hiện nay có nhiều công nghệ xử lý nước thải áp dụng phương pháp xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học tùy thuộc theo thành phần hóa chất có trong từng loại nước thải cũng như tiêu chuẩn ở đầu ra của nước thải mà ta lựa chọn công nghệ xử lý nước thải phù hợp.

Công nghệ xử lý nước thải bằng tảo hoặc bèo tây
Công nghệ xử lý nước thải AAO
Công nghệ xử lý nước thải Johkasou

Phương pháp cơ học

Các loại phương pháp dùng để loại bỏ những hóa chất có kích thước và tỉ trọng lớn có trong nước thải đều được gọi chung là phương pháp cơ học. Các công nghệ xử lý nước thải áp dụng phương pháp cơ học này có rất nhiều loại và được ứng dụng rất nhiều trong các ngành sản xuất công nghiệp khác nhau như sản xuất giấy, sản xuất sơn, xi mạ kẽm, xi mạ crom, và tất cả các ngành sản xuất khác có sản sinh ra nước thải chứa kim loại nặng.